KERKRADE - Een 78-jarige man uit Kerkrade is vrijgesproken van het plegen van oorlogsmisdaden in Afghanistan in de periode van 1983 tot 1990. Dat heeft het gerechtshof Den Haag vandaag in hoger beroep beslist.


De Afghaanse man heeft in 2001 asiel in Nederland aangevraagd. Hij verblijft hier sindsdien met zijn gezin en heeft de Nederlandse nationaliteit. Uit onderzoek is het vermoeden gerezen dat hij onder valse naam naar Nederland is gekomen en dat hij in de jaren '80 algemeen commandant is geweest in de Pul-e-Charkhi gevangenis te Kabul. Op 12 november 2019 werd de verdachte gearresteerd. De man wordt ervan beschuldigd betrokken te zijn geweest bij in de gevangenis gepleegde oorlogsmisdrijven, te weten - kort gezegd - een wrede en onmenselijke behandeling, aanranding van de persoonlijke waardigheid en arbitraire vrijheidsberoving van gedetineerden.

Omdat deze feiten als oorlogsmisdrijven ten laste waren gelegd, kon de zaak door de Nederlandse rechter worden berecht. Voor oorlogsmisdrijven is wel steeds nodig dat er voldoende verband bestaat tussen de tenlastegelegde feiten en het gewapende conflict. Dit verband wordt ook wel ‘nexus’ genoemd. Het Haagse gerechtshof heeft geoordeeld dat er in de betreffende periode weliswaar sprake was van een gewapend conflict, namelijk tussen de Afghaanse regeringstroepen enerzijds en de Mujahedin (islamitische strijdgroepen) anderzijds, maar dat een nexus tussen de behandeling van de gedetineerden en dat conflict niet vastgesteld kan worden. Hierbij is onder meer van belang dat de gedetineerden waar het om ging, gevangenen waren die niet behoorden tot of geassocieerd konden worden met de Mujahedin. Dit betekent dat de verdachte is vrijgesproken van het plegen van oorlogsmisdaden.

De rechtbank had de verdachte wel veroordeeld en legde hem een gevangenisstraf van 12 jaren op. Deze straf had het openbaar ministerie ook in hoger beroep geëist.